Dezember 2021

 

Rieselfelder Münster

 

Ein Dezember mit Sturm, Eis und Schnee endete sehr mild

 

Tiefdruckgebiete prägten die Witterung der ersten Dezemberdekade – beginnend mit Tief „Daniel“, dessen Sturmfeld
ganz Deutschland erfasste und endende mit kräftigen Schneefällen vor allem in der Osthälfte. Danach streiften
Tiefausläufer meist den Norden und Osten, während weite Gebiete am Rande westeuropäischer Hochdruckgebiete in
einer feuchten Grundschicht mit tiefer Bewölkung lagen, aus der oft nur die Gipfel herausragten.

 

Zu Beginn der dritten Dekade dominierte trockene Kaltluft mit sonnigen Tagen und eiskalten Nächten, bevor ab dem 23. milde Meeresluft die arktische Kaltluft, einhergehend mit Glatteis durch gefrierenden Regen langsam nordostwärts verdrängte und der Dezember ungewöhnlich mild und regnerisch endete. So fiel der überwiegend sonnenscheinarme Dezember in den meisten Gebieten mild und trocken aus.

 

Nordöstlich einer Linie Elbmündung - Oberlausitz war etwas kälter, als im Westen und Süden. Im Nordosten lag die Abweichung bei 0,8 Grad über dem langjährigen Mittel, im Südwesten dagegen bei 1,6 Grad.  Sehr strenger Frost mit Temperaturen unter -15 °C trat ( unter 1.000 m NN) unter Hochdruckeinfluss nach klaren Nächten am 21./22. in Alpentälern und am 26./27. im Nordosten auf.

 

Unter Zufuhr ungewöhnlich milder Luft verzeichneten am 30. und 31. zahlreiche Stationen in der Mitte und im Süden, oft im Lee der Mittelgebirge gelegen, Tageshöchsttemperaturen von mehr als 15 °C.

 

Die meisten Niederschläge fielen während der ersten und der letzten Dekade. Dabei verzeichnete vor allem Süddeutschland überdurchschnittliche Niederschlagsmengen. Den meisten Niederschlag registrierte  Augsburg. Den höchsten Tagesniederschlag verzeichnete die Zugspitze am 29. mit 49,6 mm. Weniger als die Hälfte des mittleren Niederschlags fiel örtlich in der zentralen Mittelgebirgsregion. 

 

Während der ersten und letzten Dekade fielen die Niederschläge gebietsweise bis in tiefe Lagen als Schnee. Neben
den Hochlagen, die den gesamten Dezember eine Schneedecke aufwiesen, taute diese in mittleren Lagen zum Monatsende ab. In den Alpen setzte Tauwetter ein.

 

In einem breiten Streifen von der Nordsee und Schleswig-Holstein bis zum Hochrhein und den Alpen wurden die meisten Sonnenstunden verzeichnet. In den anderen Gebieten zeigte sich die Sonne kürzer als im Mittel, weniger
als die Hälfte verbuchten Teile des Erzgebirges.

 

Klimamittelwerte: 

 

Temperaturen              2,8° C                 (langjähriges Mittel 1,5° C)                   Abweichung   +1,3°C

Niederschlag               59,2 mm             (Langjähriges Mittel 52,0 mm)              Abweichung   +7,2 mm   

Sonnenscheindauer    34,6 Stunden      (Langjähriges Mittel 37,5 Stunden)      Abweichung   -2,9 Stunden

Luftdruck                     1014,1 hPa         (Langjähriges Mittel 1015,0 hPa)         Abweichung   -0,9 hPa

Luftfeuchtigkeit            90,6%                 (Langjähriges Mittel 86%)                    Abweichung   +4,6%

Schneehöhe                11,2 cm               (Langjähriges Mittel 30 cm)                 Abweichung   -18,8 cm

Schneedeckentage      6                         (Langjähriges Mittel 11 Tage)              Abweichung   -5 Tage 

Frosttage                     14                        (Langjähriges Mittel 16 Tage)             Abweichung   -2 Tage

Eistage                         3                         (Langjähriges Mittel 6 Tage)               Abweichung   -3 Tage

 

Höchste Maximum Temperaturen:

 

Bitterfeld - Wolfen                15,0° C  31.12.

Sangerhausen                     15,0° C  31.12.

München Rahmersdorf        15,0° C  31.12.

Halberstadt                          15,1° C  31.12.

Eilenburg, Weinberg            15,1° C  31.12.

Dresden - Gönnsdorf           15,1° C  31.12.

Naundörfel                           15,2° C  31.12.

Grefrath, Nordstrasse          15,2° C  30.12.

Saarbrücken                        15,2° C  30.12.

Dessau Süd                         15,2° C  31.12.

Hoyerswerder                      15,3° C  31.12.

Passau Rittsteig                  15,3° C  31.12.

Bad Camberg Nordost        15,3° C   30.12.

Paderborn Ost                     15,3° C  31.12.

Eisleben                               15,3° C  31.12.

Gera - Untermhaus              15,3° C  31.12.

Heilbronn - Gemmingstal    15,5° C   30.12.

Reutlingen - Altenburg        15,5° C   30.12.

Landau - Godramstein        15,5° C   30.12.

Heringen/Helme                  15,5° C   31.12.

Ludwigshafen - Ruchheim  15,6° C   30.12,

Köln - Rath                          15,7° C   30.12.

Neustadt/Weinstrasse         15,7° C   30.12.

Klosterhäseler                     15,7° C   31.12.

Halle/Westheide - Süd        15,7° C   31.12.

Fritzlar                                 15,8° C   30.12.

Griesheim                            15,8° C   30.12.

Rheinfelden, Baden             15,9° C   30.12.

Leipzig - Stotteritz                16,0° C   31.12.

Hohenpeißenberg                16,1° C   31.12.

Frankfurt/Main                      16,1°C   30.12.

Bad Kreuznach                    16,2° C   30.12.

Elxleben                               16,2° C   31.12.

Stuttgart Heslach                 16,3° C   30.12.

Freiburg                               16,9° C   31.12.

Blieskastel                           17,1° C   30.12. 

 

Niedrigste Minimum Temperaturen:

 

Lützen                                -15,6° C  25.12.

Rossow                              -15,8° C  25.12.

Jasnitz                               -16,7° C   26.12.

Wittstock - Großhaßlow    -17,1° C    26.12.

Oberstdorf                        -19,2 ° C   22.12.

Wernigerode                    -20,6 ° C   26.12.

 

Höchste monatliche Niederschlagsmenge:

 

Freudenstadt                 180,2 mm

Dreisesselberg              163,8 mm

Wiesthal i. Spessart      149,1 mm

Werbach                       141,6 mm

Burgberg i. Allgäu         129,8 mm

Eilenburg, Weinberg     128,7 mm

Rheinfelden, Baden      122,0 mm

Lindau, Insel                 119,4 mm

Elkenroth                      116,4 mm 

Remmesweiler              115,8 mm  

Jever                             111,3 mm

Steimelhagen               109,0 mm

Hildesheim - Itzum       105,0 mm

Dahn, Südwestpfalz     103,9 mm

Braunlage                     103,8 mm

Bremen - Blumenthal    103,8 mm

Püttlingen                      103,4 mm

Helgoland                      102,4 mm

 

Niedrigste monatliche Niederschlagsmenge:

 

Sangerhausen              0,7 mm

Ostseebad Prerow     11,8 mm

Erfurt - Weimar          17,0 mm

Neustadt i. Holstein   20,5 mm

Leinefelde                  33,4 mm

Kassel - Wartenberg  23,4 mm

Hohengüstrow           25,2 mm

Fritzlar                       25,9 mm

Freiburg, Rieselfeld   26,1 mm

 

24 stündige Starkniederschläge von mindestens 50 mm:

 

Baiersbronn-Mitteltal   58,6 mm   28.12.

Ruhpolding-Seehaus  64,5 mm   29.12.

Todtmoos                    63,2 mm   29.12.

Hildesheim - Itzum      69,6 mm   04.12.

 

24 stündige Neuschneehöhen von mindestens 25 cm:

 

Reit im Winkl                       25 cm   01.12.

Oy-Mittelberg-Petersthal     38 cm   09.12.

Kaufbeuren-Oberbeuren     27 cm   09.12.

Sigmarszell-Zeisertsweiler  25 cm   09.12.

Reit im Winkl                       35 cm   10.12.

Dachsberg-Wolpadingen    39 cm    11.12.

 

Höchste monatliche Schneehöhe

 

Winterberg i. westf.     15 cm

Helpt, Woldegk           15 cm

Neuhaus a.Rennweg  26 cm

Freudenstadt              30 cm 

Dreisesselberg           55 cm

Berchtesgaden         141 cm

Hohenpeißenberg    178 cm

Oberammergau        223 cm

Burgberg i.Allgäu     348 cm 

 

              

 

Höchste monatliche Anzahl an Schneedeckentagen:

 

Hohenpeißenberg        21 Tage

Freudenstadt                24 Tage

Oberammergau            28 Tage 

Neuhaus a. Rennweg   29 Tage

Berchtesgaden             30 Tage

Oberwiesenthal            31 Tage

Dreisesselberg             31 Tage 

Burgberg i Allgäu         31 Tage 

                

 

Höchste monatliche Anzahl an Frosttagen:

 

Hohenpeissenberg         21 Tage

Helpt, Woldegk               21 Tage

Oranienburg                   21 Tage

Frankfurt / Oder             21 Tage

Sonneberg - Wehd        21 Tage

Weißensee                    21 Tage

Guben                           21 Tage

Neuhaus a. Rennweg   22 Tage

Geyer                            22 Tage

Braunlage                     22 Tage

Mönchweiler                 22 Tage

Oberammergau            25 Tage

Oberwiesenthal            25 Tage

Oybin Hochwald           26 Tage

Dreisesselberg             29 Tage

                     

 

Höchste monatliche Anzahl an Eistagen:

 

Steinhagen Negast        10 Tage

Oberwiesenthal             13 Tage

Neuhaus a. Rennweg   13 Tage

Oybin Hochwald           18 Tage

Dreisesselberg             19 Tage

                      

 

Höchste monatliche Sonnenscheindauer:

 

Emden                            50,0 Std

Brocken                          51,0 Std

Görlitz                             56,0 Std

Norderney                       54,0 Std

Klippeneck                      62,0 Std

Bad Kissingen                 65,1 Std

Chieming                         66,0 Std

Nürnberg                         66,0 Std

Kempten                          78,0 Std

Feldberg/Schwarzwald   80,0 Std

Hohenpeißenberg           86,0 Std

Zugspitze                        117  Std